درد عضلانی یا میالژیا یک تجربه شایع است که تقریباً هر کسی با آن مواجه شده است. این درد ممکن است از خفیف تا شدید و غیرقابل تحمل متغیر باشد.
عمدتاً، درد عضلات در عرض چند روز بهبود مییابد، اما گاهی اوقات ممکن است ماهها به طول انجامد و در هر قسمتی از بدن، از گردن تا کمر، ران، ساق، بازو، و حتی دست، تجربه شود.
علت اصلی درد عضلات معمولاً به دلیل استفاده بیش از حد از آن در حین کار، ورزش، یا به دنبال ضربه به عضله یا کشیدگی آن است. این درد ممکن است در حین فعالیتی که آن را ایجاد کرده، شروع شود یا بعد از مدتی ظاهر شود.
یک نوع ویژه از درد عضلانی به نام “درد عضلانی با تاخیر شروع” یا DOMS، معمولاً در روز بعد از یک فعالیت سنگین بدنی به شما همراه با درد شدیدی از خواب بیدار میکند. شروع این درد عمدتاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از انجام فعالیت بدنی است.
وقتی که شما فعالیت بدنی انجام میدهید که فشار زیادی به عضلات شما وارد میکند و عضلات شما از لحاظ قدرتی به میزان کافی تقویت نشدهاند که بتوانند این فشار را تحمل کنند، فیبرهای عضلانی کشیده میشوند و پارگیهای میکروسکوپی در آنها ایجاد میشود.
این آسیبها باعث میشوند که بعد از یک یا دو روز از فعالیت، به دلیل التهاب و آزاد شدن مواد شیمیایی مولد درد در منطقه موردنظر، فرد دچار درد عضلانی شود.
راههای پیشگیری از این وضعیت شامل رعایت دو نکته اساسی میشود:
قبل از شروع هر فعالیت ورزشی یا فعالیت سنگین بدنی، نرمشهای کششی را به اندازه کافی انجام دهید تا فیبرهای عضلات، تاندونها، و رباطهای اطراف مفاصل طولانیتر شوند و انعطاف پذیری بیشتری پیدا کنند.
شدت و مدت زمان هر فعالیت ورزشی جدید را به تدریج افزایش دهید تا بدن به فرصت کافی برای تطبیق دادن خود به آن دست یابد.
علاوه بر این، علل دیگری نیز ممکن است به درد عضلات منجر شوند، از جمله:
مصرف بعضی داروها مانند بعضی داروهای ضد فشار خون، کوکائین و بعضی داروهای ضد کلسترول مانند استاتین.
بیماریهایی مانند درماتومیوزیت، پلی میوزیت، لوپوس، ام اس.
اختلال الکترولیتی در بدن مانند کمبود پتاسیم یا کلسیم.
عفونتهایی مانند آنفلوآنزا، مالاریا، پولیومیلیت، تریشین، بیماری لایم.
پلی میالژی نیز میتواند درد عضلانی ایجاد کند.
رابدومیولیز.
سندروم کمپارتمان مزمن.
سندروم خستگی مزمن نیز از عوامل درد عضلات است.
نارسایی عروقی اندام.
پورفیری نیز از بیماریهایی است که درد عضلانی ایجاد میکند.
در مواردی که درد عضلات بعد از فعالیت بدنی شدید ایجاد شده و شدت آن زیاد باشد، یا علت مشخصی نداشته باشد و یا علائم عفونت وجود داشته باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
در ادامه مقاله، به روشهای درمانی برای درد عضلانی و نحوه مدیریت آن خواهیم پرداخت. درمان درد عضلانی به وسیلههای مختلفی انجام میشود که به شدت وابسته به علت اصلی و شدت درد است.
یکی از روشهای معمول برای درمان درد عضلانی استفاده از داروها است. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین یا ایبوپروفن میتوانند به کاهش التهاب و درد عضلانی کمک کنند. این داروها باید با دقت و به توصیه پزشک مصرف شوند، زیرا ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، به ویژه برای افرادی که داروهای دیگر مصرف میکنند یا مشکلات جسمی دارند.
در صورتی که درد عضلانی شما باعث تشنج عضلات شده باشد، ممکن است پزشک شما ماهیت آن را بررسی کرده و داروهای مخصوص تسکین تشنج معرفی کند.
علاوه بر داروها، فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی نیز میتوانند به بهبود درد عضلانی کمک کنند. یک فیزیوتراپیست ماهیت درد و علت آن را بررسی کرده و برنامه تمرینی مناسب برای تقویت عضلات و افزایش انعطافپذیری تهیه میکند. این تمرینات به تدریج و با توجه به شدت درد باید انجام شوند تا از تعهد اضافی به عضلات جلوگیری شود.
روشهای دیگری نیز برای کاهش درد عضلانی وجود دارد. به عنوان مثال، ماساژ عضلانی میتواند به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کند. ماساژ توسط یک متخصص ماساژ انجام شود تا جلوگیری از آسیب به عضلات یا بافتهای نرم انجام شود.
استفاده از منابع گرمایی نیز به تسکین درد عضلانی کمک میکند. گرما باعث افزایش جریان خون به منطقه مورد درد میشود و عضلات را گرم کرده و اسپاسم را کاهش میدهد. از دستگاههای گرمایی مانند پد گرمایی یا دستگاههای ماساژ گرما استفاده کنید.
در موارد شدیدتر درد عضلانی، ممکن است نیاز به تزریقهای مخصوص به عضلات باشد. این تزریقها معمولاً شامل موادی مانند کورتیکواستروئیدها یا بوتولینوم توکسین (Botox) هستند که به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکنند. این تزریقها توسط پزشکان متخصص انجام میشوند و باید تحت نظر پزشک شما صورت گیرد.
به علاوه، استفاده از روشهای ترکیبی میتواند موثرتر باشد. به عنوان مثال، اجرای تمرینات توانبخشی به همراه ماساژ عضلانی و استفاده از داروهای ضد التهابی ممکن است به تسریع در فرآیند بهبود کمک کند.
به طور کلی، مدیریت درد عضلانی نیاز به ترکیبی از درمانهای مختلف دارد و باید توسط پزشک متخصص مشورت شود. همچنین، در صورتی که درد عضلانی به علت بیماری خاصی باشد، مانند درماتومیوزیت یا ام اس، باید به توصیه پزشک متخصص درمان این بیماریها پیگیری شود.
در پایان، باید تأکید کنیم که پیشگیری از درد عضلانی نیز بسیار مهم است. علاوه بر نکاتی که در ابتدای مقاله آمده است، حفظ سبک زندگی سالم با تغذیه مناسب و ورزش منظم میتواند به تقویت عضلات و پیشگیری از درد عضلانی کمک کند. همچنین، حفظ میزان کافی آب مصرفی و استراحت مناسب نیز برای جلوگیری از درد عضلانی اهمیت دارد.
در نهایت، درد عضلانی ممکن است تجربهی ناخوشایندی باشد، اما با توجه به روشهای درمانی موجود و پیگیری مشورت پزشکی، میتوانید بهبود یابید و به سلامتی عضلات خود دست پیدا کنید. همچنین، اگر علائمی نظیر تورم شدید، تغییر در رنگ پوست، تب یا علائم دیگر همراه با درد عضلانی داشته باشید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا مشکل جدیتری را از دست ندهید.